| LJÓÐSKÁLD | ||
|
|
||
| Haustljóð um vorið |
||
| Gekk út í garð, trén úfin og reytt þennan dag, engir þrestir og erfidrykkja haustsins ekki hafin, fölgular hálfnaktar greinar, sé laufið falla á stéttina, sé rauða klasa haustveizlunnar bíða gestanna, sé sjálfan mig í þessu fjúkandi laufi, þessum þrastlausu hálflaufguðu greinum, sé sjálfan mig í þessum gamla kliðlausa garði. Haltrandi af bakverk geng ég að sírenunni, leita að rauðlitri angan, leita vors sem er löngu liðið, leita okkar sem eitt sinn vorum ung, okkar í þessu ilmlausa hausti, leita þín sem eitt sinn var ég en finn aðeins mig sem eitt sinn var þú, ó, vor eitt sinn fundum við ilm sírenunnar saman og hún rétti mér hönd sína rétti mér vorið sem eitt sinn var hún, rétti mér vorið sem er hún á þessu svikula hausti. Það er vindurinn, sagði hún, það er vindurinn og horfir á laufið þyrlast við fætur okkar, horfir á hvernig vindurinn feykir gulu laufi hvernig það fennir í spor okkar, það er vindurinn segir hún, ósýnilegur eins og tíminn. Þegar ég sé þessi rauðu tré hugsa ég um hana og hvernig hún hefur aðlagast haustinu, hugsa um okkur og hvernig við höfum búið okkur undir upprisu, hugsa um það hvernig hún flaug eins og þögnin úr hjarta mínu, hugsa um fugla og fiðrildi og hvernig tíminn skilur garðinn sinn eftir eins og minningu, hugsa um hana og hvernig hún skilur eftir haustrauða minningu fuglanna. Haustið kviksárt eins og nálar furutrésins og minningin fuglshvítur vængur sem hverfur hægt inn í haustrautt sólarlag, þá hugsa ég um austrið og hvernig það færist vestur með landinu, slokknar við jökul hugsa um okkur sem erum bundin tímanum eins og trén jörðinni. |
||
|
|
||
 |
||
|
Matthías Johannessen (f. 1930). Breiður menntaheimur og víðfeðmi eru einkenni á ljóðum Matthíasar. Ort er til skáldsagnapersóna, skálda, rithöfunda og heimspekinga og lagt út af einstökum atriðum í sögu mannsandans. Bækur hans eru margar og miklar að vöxtum og yfir þeim er evrópskt yfirbragð þótt ljóðin eigi sér sterkar rætur í íslenskri hefð, ekki síst sagnahefð. Matthías tekur við kyndli frumherja módernismans og hefur tvíbenta afstöðu til bæði hefðar og nútíma. Fyrsta ljóðabók hans, Borgin hló, kom út fyrir fjörutíu árum. Hún sló sterkan tón en þó er táknveröld Matthíasar aldrei söm: trjám, fuglum, vængjum og vötnum sést endurtekið bregða fyrir. Árstíðir og dagar renna upp í náttúru sem er svo algerlega og óhjákvæmilega íslensk en í næstu andrá eru gerðar sposkar athugasemdir við heimsmálin eða leikið á létta strengi í örstuttum alþýðlegum þulum. „Kumpánlegt olnbogaskot“ dauðans er ekki fjarri og á himninum í ljóðum Matthíasar birtast alheimsteikn. Oft er landslagið í ljóðunum gert af manna höndum, borg eða almenningsgarður, en ekki liggur ljóst fyrir hvar sá almenningsgarður er, í miðri Evrópu, á Indlandi eða á Íslandi — eða alls staðar í senn. Stundum er landslagið kunnuglegt og íslenskt en á næsta andartaki taka að vaxa þar ilmsterkar og framandi sírenur. Í nýjustu ljóðabók Matthíasar, Vötn þín og vængur, er þetta skýrt einkenni, ljóðin leitast við að rúma alla tíma og alla staði í senn. Í ljóðum hans kallast ein árstíðin á við allar hinar, trúarlegur hátíðleiki á samleið með gáskafullri íhugun.
|
||
| MYNDLISTARMENN | ||
|
|
||
 |
||
| Hin blakka, 1956 - steinþrykk - 76 x 53 cm | ||
 |
||
| Bragi Ásgeirsson (f. 1931) er grafíklistamaður, listmálari, myndlistarkennari og mikilvirkur gagnrýnandi. Ef marka má sögur um að nemendur hans í kringum 1970 hafi fyllst svo miklum ákafa við grafíkmyndagerð að þeir tímdu ekki að fara heim, heldur sváfu í svefnpokum í skólanum, þá gefur augaleið að Bragi Ásgeirsson hefur líka kunnað þá list að kveikja neistann í brjóstum ungs fólks. Hann hefur raunar verið kallaður guðfaðir hinnar miklu vakningar sem átti sér stað í íslenskri grafíklist á áttunda og níunda áratugnum. Samhliða námi í málaralist stundaði Bragi nám í grafíklist, einkum steinprenti, á sjötta áratugnum í Osló og München. Til þess var tekið á fyrstu einkasýningum hans milli 1955 og 1960, að Bragi gerði grafíkverkum sínum jafnhátt undir höfði og málverkunum. Það sýnir að sjálfsagt þótti að setja grafíklistirnar skör lægra en málverkið, en sýningar Braga juku mjög veg þeirra og virðingu í augum íslenskra sýningargesta, ekki síst yngri kynslóðarinnar. Á þessum sýningum gat að líta strangflatarmálverk, sem eru eins konar óður til línunnar, litarins og hreinna flata, og við hlið þeirra mjúkar og dulúðlegar grafíkmyndir af íturvöxnum konum. Í sumum tilvikum blandaðist þetta tvennt saman þannig að litfletir með ströngum og beinum línum mynduðu bakgrunn fyrir konur í nýklassískum stíl með hvelfdan barm. Hreintrúarmönnum í strangflatarlist hefur eflaust þótt þetta sérkennileg samsetning en Bragi hefur alltaf hrifist af hvoru tveggja: fígúratífum myndum af hlutum og fólki og óhlutbundinni list, enda hefur hann sagt að mannslíkaminn sé í eðli sínu meistaraverk náttúrunnar í flatarmálsfræði. | ||
|
|
|
|
|
|
|
|